De Culturele Revolutie

In het boek 1984 van George Orwell heet het ministerie van oorlog the ministry of peace en het ministerie van propaganda the ministry of thruth. Orwell had het taalgebruik van totalitaire regimes goed door. Mao Zedong zal wel nooit de kans hebben gezien om stiekem in het geniep boeken van die “pseudo-socialistische bourgeoisschrijver” te lezen. Had hij dat wel gedaan dan was hij wellicht tot de ontdekking gekomen zijn taalgebruik in slogans en campagnes bijzonder Orwelliaans was. Zo was daar in 1957 de campagne “Laat honderd bloemen bloeien” waarin mensen werden aangemoedigd om openhartig kritiek te leveren op de gang van zaken in communistisch China. Nadat iedereen die daar de behoefte aan had zijn zegje had gedaan, wist Mao precies wie het met hem oneens was en ontaarde de campagne in iets dat zich beter laat omschrijven als “Vertrap een miljoen bloemen”. “De grote sprong Voorwaarts” (1958) was een campagne waarbij het de bedoeling was om China in een versneld tempo te moderniseren en economisch op te stuwwen in de vaart der volkeren. De campagne had beter “Een flinke snoekdoek achteruit” kunnen heten want het hele gebeuren werd een faliekante mislukking; door hongersnood en chaos lieten naar schatting 30 miljoen Chinezen het leven. En dan is er natuurlijk de “Culturele Revolutie” (1966) die deze week precies 40 jaar geleden begon en waar China nog steeds de wonden van likt. Bedoeld om terug te keren naar de essentie van het communisme en een einde te maken aan de elitevorming werd de campagne een ware heksenjacht op alles en iedereen die niet in het proletarische plaatje leek te passen. Hoewel de “Culturele Revolutie” eind jaren 60 over haar hoogtepunt heen was sudderde het nog tot de dood van Mao in 1976 door. Tien jaar lang was China in de greep van paranoia en chaos. Exacte cijfers ontbreken maar men gaat men er vanuit dat er miljoenen doden te betreuren zijn geweest. Daarnaast werd in die periode het culturele erfgoed van China stelselmatig vernietigd, niks “Culturele Revolutie” dus; culturele teloorgang ! Grote Roerganger Mao Zedong liet het schip der staat 10 jaar lang over de zeven zeeën zwalken. Dat het niet met man en muis is vergaan mag een wonder heten. Na zijn dood zette Deng Xiaoping een nieuwe koers in en dat leidde tot de nieuwe economische grootmacht die China nu is. Dat betekend niet dat alles veranderd is, de communistische partij heeft de touwtjes strak in handen en van herdenking of bezinning betreffende de “Culturele Revolutie” is geen sprake. Hmm… doet me denken aan een mooie slogan uit 1984 “Ignorance is strength”.