Voor moed, beleid, trouw.

Beter laat dan nooit. Vandaag kreeg de Eerste Zelfstandige Poolse Parachutistenbrigade alsnog de erkenning die het verdiende voor haar aandeel in de slag om Arnhem. In een speciale ceremonie kreeg deze eenheid, vertegenwoordigd door zo’n 120 veteranen en veertig weduwen, van Koningin Beatrix de hoogste Nederlandse militaire onderscheiding; de Militaire Wilemsorde. De Poolse bevelhebber, generaal Sosabowski, kreeg postuum de Bronzen Leeuw voor de ’doortastende en onverschrokken wijze’ waarop hij het commando voerde. Geheel onterecht werd hij eind 1944 uit zijn functie ontheven, zijn enige ‘fout’ was dat hij voorafgaand aan de luchtlandingen bij Arnhem ongezouten kritiek had geleverd op operatie Market Garden. Iets wat de bedenker van dat plan, Veldmaarschalk Montgomery, bijzonder slecht kon velen. Na het mislukken van Market Garden werden Sosabowski en zijn manschappen als zondebokken weggezet. Een ieder die echter deze rampzalige operatie enigszins kritisch bestudeerd komt al snel tot de conclusie dat het hele plan op essentiële punten behoorlijk rammelde.

Oud bestek

De Homo erectus (voorvader van de moderne Homo sapiens) at welliswaar niet netjes met mes en vork, maar volgens dit artikel uit de NRC kon hij met een schelp toch aardig overweg.

De stille God

“Waarom Heer, zweeg U?” vroeg de paus Benedictus XVI tijdens zijn bezoek aan Auschwitz. Tevergeefs, want ook dit keer liet de Almachtige niets van zich horen. Blijkbaar heeft God geen behoefte om zich te verantwoorden ten overstaande van de gewone sterveling (ook al is dat zijn directe vertegenwoordiger). Het is trouwens véél interessanter om te vragen waarom juist het Vaticaan zo oorverdovend stil was tijdens de Tweede Wereldoorlog. De toenmalige paus Pius XII steekt nogal schril af ten opzichte van lagere Rooms-katholieke geestelijken die wel hun morele verantwoordelijkheid namen en daar vaak de prijs voor betaalden. Het zou best wel eens boeiend zijn als het Vaticaan daar eens een boekje over zou doen. Maar vooralsnog zal aan dat beeld echter weinig veranderen want de Vaticaan-archieven met betrekking tot de Tweede Wereldoorlog blijven voorlopig nog wel even dicht.

L' As des as

Roland Garros, de Open Franse Tenniskampioenschappen, is weer begonnen. Wat de meeste tennisliefhebbers niet weten is dat Roland Garros een Franse luchtheld was en dat het tennistoernooi al sinds 1891 wordt georganiseerd in 1927 naar hem is vernoemd. Tijdens de Eerste Wereldoorlog liet Garros, pal voor zijn neus, een machinegeweer op de vliegtuigromp monteren, wat het richten beduidend bevorderde. Om te voorkomen dat de propeller aan flarden werd geschoten waren er metalen platen op gemonteerd die kogels deden afketsen. Het hele gebeuren was nogal grof maar het werkte behoorlijk goed en binnen een dikke twee weken had Garros vijf slachtoffers gemaakt. Op 18 april 1915 werd zijn vliegtuig tijdens een luchtgevecht zodanig beschadigd dat hij moest landen achter de Duitse linies. De Duitsers waren onder de indruk van Garros zijn machinegeweeropstelling. Anthony Fokker bestudeerde het samen met zijn ingenieur Heinrich Lübbe en zij kwamen (naar verluid binnen 24 uur!) op de proppen met een gesynchroniseerde machinegeweer, dat tussen de propellerbladen heen kon vuren. De hele handel werd binnen de kortste keren in productie genomen en begin juni 1915 verschenen de eerste Fokker E’s met gesynchroniseerde machinegeweer aan het front. De grote Duitse azen Immelmann en Boelcke deden er hun voordeel mee: de Fokker Scourge was begonnen. Roland Garros verdween in gevangenschap maar wist te ontsnappen in februari 1918 en keerde terug aan het front. Op 5 October 1918 sneuvelde hij.

Son of Queen Elizabeth I

Wist u dat William Shakespeare een onecht kind was van niemand minder dan Koningin Elisabeth I (bijgenaamd, the virginqueen)? Nee? Ik ook niet. Maar volgens Paul Streitz schrijver van het boek “Oxford: Son of Queen Elizabeth I” is dat toch echt zo. Evenals Hamlet werd ook Shakespeare de troon onthouden die hem rechtmatig toekwam. Yeah, right…

Bush bashing

In april van dit jaar verscheen in de Rolling Stone (da’s de Amerikaanse variant van de Oor, toch?) een artikel van historicus Sean Wilentz met de titel “The Worst President in History?”. Nu is meneer Wilentz beslist niet een van de minste en heeft hij een leuke aanstelling als professor aan de vermaarde Princeton University. Maar daarnaast is hij ook nog een unabashed liberal en het mag daarom niet verwonderlijk zijn dat president Bush er in zijn artikel niet al te best van af komt. Nu kun je je natuurlijk afvragen, zoals historicus Larry DeWitt (familie van ?) dat doet, of het niet een beetje voorbarig is om nu al een oordeel te geven over Bush. Per slot van rekening is zijn termijn nog niet voorbij en wie weet redt hij ons nog van gevaarlijke buitenaardse wezens die op 25 juni as. om 9 uur ’s ochtends op het punt staan om de aarde te onderwerpen (ik zeg maar wat).

Wat las Stalin voor het slapen gaan?

Bent u ook zo gefascineerd (of zelfs geobsedeerd) door de persoon Adolf Hitler? Maakt u zich geen zorgen, dat kan de beste overkomen. Zelfs zijn grootste vijand, Joseph Stalin, had een buitensporige interesse in de Führer. Deze liet namelijk na de Tweede Wereldoorlog door zijn geheime dienst een boek schrijven over Hitler. Pas geleden werd dit boek in de Russische archieven ontdekt en is nu officieel uitgegeven onder de titel: “Het boek Hitler”. Wat opvalt is dat het Molotov-Ribbentrop-pact alleen in heel bedekte termen ter sprake komt. De geheime dienst vond het blijkbaar verstandiger om bij een lezer als Stalin bepaalde zaken maar beter weg te laten (ook al zou dat het verhaal ten goede komen). Verder is er overigens weinig wereldschokkends te lezen, het meeste is inmiddels al lang en breed bekend. Desondanks blijft het natuurlijk wel aardig om te bedenken dat deze dikke pil misschien op het nachtkastje van Stalin lag.

Huis van de Geschiedenis

Het is een beetje oud nieuws, maar alla, het is wel de moeite waard om het hier te vermelden; Jan Marijnissen en Maxime Verhagen pleiten voor de stichting van een Huis van de Geschiedenis. Beide politici beklagen zich erover dat het slecht gesteld is met ons historisch besef. Zij zijn van mening dat een dergelijk museum, naar Duits voorbeeld van het Haus der Geschichte, "kan bijdragen aan een herwaardering van het belang van kennis van onze wordingsgeschiedenis".

De Culturele Revolutie

In het boek 1984 van George Orwell heet het ministerie van oorlog the ministry of peace en het ministerie van propaganda the ministry of thruth. Orwell had het taalgebruik van totalitaire regimes goed door. Mao Zedong zal wel nooit de kans hebben gezien om stiekem in het geniep boeken van die “pseudo-socialistische bourgeoisschrijver” te lezen. Had hij dat wel gedaan dan was hij wellicht tot de ontdekking gekomen zijn taalgebruik in slogans en campagnes bijzonder Orwelliaans was. Zo was daar in 1957 de campagne “Laat honderd bloemen bloeien” waarin mensen werden aangemoedigd om openhartig kritiek te leveren op de gang van zaken in communistisch China. Nadat iedereen die daar de behoefte aan had zijn zegje had gedaan, wist Mao precies wie het met hem oneens was en ontaarde de campagne in iets dat zich beter laat omschrijven als “Vertrap een miljoen bloemen”. “De grote sprong Voorwaarts” (1958) was een campagne waarbij het de bedoeling was om China in een versneld tempo te moderniseren en economisch op te stuwwen in de vaart der volkeren. De campagne had beter “Een flinke snoekdoek achteruit” kunnen heten want het hele gebeuren werd een faliekante mislukking; door hongersnood en chaos lieten naar schatting 30 miljoen Chinezen het leven. En dan is er natuurlijk de “Culturele Revolutie” (1966) die deze week precies 40 jaar geleden begon en waar China nog steeds de wonden van likt. Bedoeld om terug te keren naar de essentie van het communisme en een einde te maken aan de elitevorming werd de campagne een ware heksenjacht op alles en iedereen die niet in het proletarische plaatje leek te passen. Hoewel de “Culturele Revolutie” eind jaren 60 over haar hoogtepunt heen was sudderde het nog tot de dood van Mao in 1976 door. Tien jaar lang was China in de greep van paranoia en chaos. Exacte cijfers ontbreken maar men gaat men er vanuit dat er miljoenen doden te betreuren zijn geweest. Daarnaast werd in die periode het culturele erfgoed van China stelselmatig vernietigd, niks “Culturele Revolutie” dus; culturele teloorgang ! Grote Roerganger Mao Zedong liet het schip der staat 10 jaar lang over de zeven zeeën zwalken. Dat het niet met man en muis is vergaan mag een wonder heten. Na zijn dood zette Deng Xiaoping een nieuwe koers in en dat leidde tot de nieuwe economische grootmacht die China nu is. Dat betekend niet dat alles veranderd is, de communistische partij heeft de touwtjes strak in handen en van herdenking of bezinning betreffende de “Culturele Revolutie” is geen sprake. Hmm… doet me denken aan een mooie slogan uit 1984 “Ignorance is strength”.